Υστερα από 30 χρόνια σταδιακής ενοποίησης, οι ευρωπαϊκές αμυντικές εταιρείες φαίνονται προετοιμασμένες για ένα νέο κύμα συγχωνεύσεων. Οι μικρότερες παίκτριες θα συνεχίσουν να απορροφούνται από τις μεγαλύτερες. Οι σημαντικότερες επιχειρηματικές συμφωνίες, ωστόσο, θα απαιτήσουν μια αποφασιστική ώθηση από τις κυβερνήσεις για την οικοδόμηση μιας πραγματικά πανευρωπαϊκής στρατιωτικής βιομηχανίας. Οι δυνητικά μεγαλύτερες εξαγορές στον αμυντικό τομέα της Ευρώπης θα απαιτούσαν ευνοϊκό οικονομικό πλαίσιο, ισχυρό οικονομικό σκεπτικό και κοινή πολιτική προσέγγιση. Οι δύο πρώτες προϋποθέσεις πληρούνται ήδη. Μετά την επί δεκαετίες συρρίκνωση, οι ευρωπαϊκοί αμυντικοί προϋπολογισμοί αυξάνονται λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Αυτό έχει ενισχύσει τις μετοχές του κλάδου και πρόκειται να αυξήσει τα περιθώρια λειτουργικών κερδών για τους 10 μεγαλύτερους αμυντικούς ομίλους της Ευρώπης κατά μέσον όρο 1,3 ποσοστιαία μονάδα έως το 2025, όπως εκτιμούν αναλυτές της Bank of America.
Η οικονομική λογική για περαιτέρω ενοποίηση είναι συντριπτική. Λιγότεροι και μεγαλύτεροι παίκτες θα επωφεληθούν από το χαμηλότερο κόστος και τις κοινές προμήθειες. Θα ήταν, επιπροσθέτως, σε θέση να ανταγωνιστούν καλύτερα τους ξένους κατασκευαστές όπλων, κυρίως εκείνους των ΗΠΑ, όπως είναι ο όμιλος της Lockheed Martin ή της RTX. Οι οικονομίες κλίμακος είναι επίσης εμφανείς. Οι ευρωπαϊκοί στρατοί χρησιμοποιούν 15 διαφορετικούς τύπους τανκς εν συγκρίσει με μόνο έναν από τις ΗΠΑ, σύμφωνα με την McKinsey.
Οι επιμέρους εθνικές πολεμικές αεροπορίες πετούν με 20 διαφορετικά μαχητικά αεροπλάνα, ενώ η αμερικανική πολεμική αεροπορία έχει μόνο επτά στη διάθεσή της. Συνολικά η Ευρώπη έχει πέντε φορές περισσότερα οπλικά συστήματα από τις ΗΠΑ. Η συσπείρωση στο παρελθόν συνέβη κυρίως μέσω μικρών εξαγορών. Μόνο το 2023 ο γαλλικός όμιλος αμυντικών ηλεκτρονικών Thales εξαγόρασε τη βρετανική Cobham Aerospace Communications για 1,1 δισ. δολ. και την Imperva στις ΗΠΑ για 3,6 δισ. δολ. Τον Αύγουστο η βρετανική BAE Systems απέκτησε την Ball Aerospace με έδρα το Κολοράντο για 5,5 δισ. δολ. σε μετρητά.
Ωστόσο, η τρίτη προϋπόθεση, η κοινή πολιτική στόχευση αντιμετωπίζει προσκόμματα. Μιλώντας, συγκεκριμένα, για μεγαλύτερες συγχωνεύσεις, θα πρέπει να επισημάνουμε πως οι μεμονωμένες κυβερνήσεις της Ε.Ε. κινούν τα νήματα μέσω απευθείας κατοχής μετοχών. Το Παρίσι κατέχει το 25% της Thales και το 25% της Dassault Aviation, η Ιταλία το 30% της Leonardo και το Βερολίνο το 25% της εταιρείας αμυντικών ηλεκτρονικών Hensoldt. Ωστόσο, οι στρατηγικοί στόχοι και οι ανάγκες εξοπλισμού των χωρών της Ε.Ε. συχνά αποκλίνουν. Οι δε Γαλλία και Βρετανία βρίσκονται σε μια κατηγορία ξεχωριστή λόγω του πυρηνικού οπλοστασίου τους. Οι Ευρωπαίοι μέχρι στιγμής προτιμούσαν να επικεντρωθούν σε κοινά έργα –συνεργασία, για παράδειγμα, σε μελλοντικά μαχητικά αεροσκάφη ή άρματα μάχης– αντί στη δημιουργία περιφερειακών ομίλων – πρωταθλητών. Πάντως δεν έχουν αρχίσει να εξετάζουν διακρατικές συμφωνίες που μπορεί να έχουν νόημα: ας πούμε, για παράδειγμα, ο συνδυασμός της Thales των 29 δισ. ευρώ με τη Leonardo των 9,5 δισ. ευρώ, που έχουν ήδη στρατηγική κοινοπραξία για τη διαστημική τεχνολογία.
Εάν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εκπέμψουν λάθος μήνυμα υπάρχει ο κίνδυνος οι μεγάλοι παίκτες στον κλάδο της άμυνας να εξακολουθήσουν να χρησιμοποιούν τους υγιείς ισολογισμούς τους για εξαγορές μετοχών, όπως ανακοίνωσαν οι Thales, BAE και Dassault, ύψους περίπου 3 δισ. ευρώ το 2022-2023. Η διάθεση μερίσματος, ενώ μαίνεται ο πόλεμος στην Ευρώπη, είναι παράδοξος τρόπος να αντιμετωπίσεις τον Βλαντιμίρ Πούτιν.